Okul Öncesinden Üniversiteye Kuram Ve Uygulamada Stem Eğitimi

ile üretime dönüştürerek teknoloji üretiminin önünü açmaktadır. STEM eğitimine yönelik eylemlerin, disiplinlerin ayrı olarak kullanılması olarak yüzyıl öncesine kadar gittiği bilinmektedir. STEM disiplinlerinin öğretimi ile ilgili olarak özellikle ABD’de çok önemli reform girişimleri yapılmıştır. Ekonomik ve teknolojik ligde lider olarak kalabilmek için becerileri geliştirmek ve teknoloji üretmek son derece büyük önem taşımaktadır. Bunu sağlayabilmek için de STEM disiplinlerinin güçlendirilmesi, fen ve matematik eğitiminin güncellenmesi ve daha etkin bir şekilde uygulanmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Aynı zamanda bunların bir ürünü olarak daha fazla nitelikli temel bilimci ve mühendis yetiştirmek zorunluluğu bulunmaktadır. Yetişen bu altın nesil ile ülkenin kalkınmışlığı yükselecek ve ülke yüksek teknoloji üretenler liginde yer alacaktır. Günümüzde bütünleşik olarak uygulanmak için çaba sarf edilen STEM eğitimi için ABD’de 1996 National Science Education Standarts (Ulusal Fen Eğitimi Standartları) ve 2012 Next Generation Science Standarts (Yeni Nesil Fen Standartları) kapsamında güncellemeler yapılmıştır. Son yapılan standartlar değişikliği ile mühendislik fen bilimleri standartları arasına alınmıştır. Türkiye’de de son yıllarda STEM eğitimi ile ilgili önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Bu kapsamda yapılan yayınların sayısında ciddi bir artış söz konusudur. STEM eğitimi ile ilgili üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları bu yola ışık tutan raporlar yayınlamaktadır. Özellikle İstanbul Aydın Üniversitesi’nin yayın ve uygulamaları bu kitaba da büyük katkı vermektedir. ABD’de olduğu gibi Türkiye’de de 2018 yılı başında öğretim programında değişiklikler yapılarak mühendislik disiplini öğretim programı içine dâhil edilmiştir. 2018 Ocak ayında yenilenen Fen Bilimleri Öğretim Programı’nda, Bilim ve Mühendislik Uygulamaları adlı bir çatı üniteye yer verilmiştir. Bu durum, Fen Bilimleri Müfredatı’nda STEM eğitimine yönelik eylemlerin başladığını göstermektedir. Diğer taraftan üniversitelerde de STEM eğitimine yönelik eylemlerin arttığını görmekteyiz. Ancak, gittikçe popülerleşen, popülerleştikçe yanlış bir tarafa evrilen bu yaklaşım konusunda Türkiye’de birçok yanlış uygulama yapılmaktadır. Bu konu hakkında yayınların ve etkinliklerin sayısı gittikçe artmaktadır. Genel olarak yayınlar ve etkinlikler incelendiğinde, yanlış uygulamalardan dolayı bir bilgi kirliliği görülmektedir. Özellikle herhangi bir deneyim olmadan yapılan zorlama yayınlar ya da konu ile ilgili eğitim verme, pedagojik kaygılardan ziyade ürün odaklı çalışma anlayışı ve bu anlayıştan kaynaklanan tüketim kültürü, set satıcılarının ticarî kaygılarla ürün satma telaşına girmeleri ve bu kavramı kullanmaları, bazı kurumların daha çok öğrenciye ve veliye ulaşmak için sadece 4 / Okul Öncesinden Üniversiteye Kuram ve Uygulamada STEM Eğitimi reklam amaçlı STEM kavramını kullanmaları, STEM disiplinlerinin her birini STEM eğitimi olarak kullanma, Robotik-Maker-Kodlama gibi kavramlarla ilgili çalışanların bilinçli ya da bilinçsiz olarak bu kavramları STEM eğitimi yerine kullanmaları STEM eğitiminin, doğru bir şekilde uygulanmasını ve kavramsallaştırılmasını zorlaştırmaktadır. Özellikle sınıf ortamında STEM eğitimini öğrencileri ile buluşturmak isteyen öğretmenlerin kaynak arayışı bulunmaktadır. Bu kaynak arayışı genel olarak internet üzerinde yapılan STEM etkinlikleri anahtar kavramlı aramalar yaparak gerçekleşmektedir. Öğretmenlere sürekli eğitim veren kişiler olarak bize bildirilen en önemli sorun, Türkiye’de bu konu hakkında çok sınırlı kaynağın olduğu, örnek uygulamaların yer aldığı yol gösterici kaynakların çok az olması olarak bildirilmektedir. Yaklaşımının doğru uygulanabilmesi bu konuda çalışan uzmanların bir araya gelerek uygulamalarında elde ettikleri deneyimi diğer uygulayıcı ve araştırmacılara aktarmalarına bağlıdır. Öğretim elemanlarının, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının STEM kavramı ile ilgili bilgi kirliliğinden etkilenmelerini asgari düzeye indirmek ve STEM eğitiminin doğru algılanması ve uygulanması için çeşitli materyallere ihtiyaç bulunmaktadır. Bu yüzden kuramsal ve uygulama kaynağı arayışına çözüm olabilmesi için okul öncesinden üniversiteye STEM eğitimini çeşitli boyutlarda kuramsal olarak irdeleyen ve uygulama örnekleri içeren bu kitap projesi başlatılmıştır. Bu kitabın hedef kitlesi; akademisyen, öğretmen, lisansüstü öğrencileri, uzmanlar, bilim merkezi personelleri ve uzmanlar olarak belirlenmiştir. Bu kitap Dr. Devrim Akgündüz editörlüğünde yazılmıştır. Kitap fikri yaklaşık 2 yıl önce oluşmuş ancak Türkiye’de yeterli birikimin olmaması sebebiyle kitabın çıkışı bu tarihe kadar gerçekleşememiştir. Kitabın yazarları seçilirken bazı hususlara dikkat edilmiştir. Bunlar; STEM eğitimi ile ilgili daha önce yayınlarının olması, STEM eğitiminin kuramsal çerçevesi ile ilgili uluslararası deneyime sahip olmaları, STEM eğitiminin bileşenleri ve bütünleşik STEM eğitimi konusunda uygulamalı eğitimler gerçekleştirmeleridir. Seçilen yazarlar bu kriterlerin en az ikisine sahiptir. Kitapta bazı bölümler STEM eğitiminin teorik çerçevesine ve bazı bileşenlerine yoğunlaşırken, bazı bölümler uygulamalardan elde edilen deneyimlerin yansıtılmasına odaklanmıştır. Kitap, ihtiyaçların belirlenmesi ve bu ihtiyaçların giderilmesi için tasarlanmıştır. Bu yüzden kitapta; okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise, üniversite seviyelerinde, okul dışı ortamlar ve öğretmen eğitimlerinden örneklere yer verilmiştir. Ayrıca informal ortamlarda STEM eğitimi de ele alınmıştır. STEM eğitimi ile fen eğitimi arasındaki disiplinlerarası bağlantılar bazı bölümlerde vurgulanmıştır. Bu kitapta Robotik, Maker, Kodlama gibi popüler kavramların tek başına yer aldığı bölümlere yer verilmemiştir. Bu kavramların STEM eğitimi içerisinde bir bileşen olarak kullanılabileceği ancak tek başına STEM eğitimini temsil etmediği açıktır. Kitap, araç kullanımından ziyade pedagojik kaygıların giderilmesine yoğunlaşmaktadır. Kitapta zorlama bölümlere ve STEM eğitimi adı altında sadece fen bilimleri gibi tek disiplini ele alan uygulamalara yer verilmemiştir. ‘Üstün/özel yeteneklilerde STEM eğitimi’ gibi bazı konularda bazı yazarların deneyimleri ve yayınları olmasına rağmen bu kitapta şimdilik ele alınmamaktadır. Bu kitapta Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri adlı bir bölümün de yer alması düşünülmüş ancak Okul Öncesinden Üniversiteye Kuram ve Uygulamada STEM Eğitimi / 5 STEM eğitiminin ölçme ve değerlendirmesi adına literatürde yeterli çalışmanın yapılmadığı, kullanılan değerlendirme tekniklerinin şu anda da kullanılan süreci değerlendiren alternatif değerlendirme teknikleri olduğu, bu kapsamda disiplinlerarası uygulamaların ölçme ve değerlendirmesi adına yeni ve orijinal çalışmaların yeterli düzeye gelmesinin beklenmesinin doğru olacağına karar verilmiştir. Kitabın sonraki basımlarında eksik olduğunu düşündüğümüz bölümler tamamlanacaktır. Kitapta editör tarafından belirlenen şablona uyulmasına özen gösterilmiştir. Bunlar: Özet, Giriş, Konunun Detaylandırılması, Avantajlar ve Dezavantajlar, Derste Uygulama Rehberi, Öğretmenlere Öneriler, Örnek Uygulamalar, Uygulamada ve Teoride Yararlanılabilecek Yazılı ve Çevrimiçi Kaynaklar; bazı bölümlerde Özet Bilgi Kutuları, Değerlendirme Yöntemleri ve Kontrol Listesi’dir. Kitap bölümleri editör tarafından 3 turlu bir sistemle değerlendirilmiş, son turda editör tarafından düzenlenerek son halini almıştır. Düzenlenen bölümler Turnitin p