Ceza Muhakemesi Hukukunda Soruşturmanın Gizliliği – Ceza Hukuku Monografileri –

ISBN: 9789750268380 — 2021 — 1. Baskı Hukuk Ceza Muhakemesi Hukuku

Üç ana bölüm altında ele alınan ceza muhakemesi hukukunda soruşturmanın gizliliği kavramı, çalışmanın birinci bölümünde ceza muhakemesi sistemleri içindeki gelişimi açısından incelenmiştir. Soruşturmanın gizliliğini eleştiren görüşlere ve değişik ülkelerde şüpheli haklarının geliştirilmesi yönünde yapılan reformlara yer verildikten sonra, soruşturmanın gizliliğiyle ilgili genel açıklamalar yapılmış; gizliliğin kavramsal çerçevesi çizilmiştir. İkinci bölümde; müdafiin soruşturma evresinde hazır bulunma hakkının olduğu işlemler üzerinde durulduktan sonra, çalışmanın odak noktasını oluşturan soruşturma dosyasını inceleme hakkı, Türk hukukundaki temel tartışmalarıyla birlikte, müdafi ve diğer muhakeme süjeleri bakımından değerlendirilmiştir. Ardından dosya inceleme hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi bağlamında ele alınmış; öncelikle adil yargılanma hakkının soruşturma evresinde uygulanabilirliği sorunu irdelenmiş; dosya inceleme hakkı 6. maddenin 1. fıkrası (silahların eşitliği) ve 3. fıkranın a, b, c bentlerinde tanınan haklar bakımından incelenmiştir. Tutuklu şüphelinin dosya inceleme hakkı ise kişi özgürlüğü ve güvenlik hakkı bakımından ayrıca incelenmiştir. Doğası gereği soruşturmanın tarafı olan kişilere karşı gizli olan işlemlere de farklı bir başlık ayrılmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise, Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde basın özgürlüğünü sınırlandırma nedenlerinden ikisi olarak öngörülen "yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi" ve "başkalarının şöhret ve haklarının korunması" amacının, soruşturmanın gizliliğinin koruduğu kamusal ve bireysel menfaatlerle örtüştüğü tespiti yapıldıktan sonra, soruşturma gerekleri ile bilgi edinme gerekleri arasında dengenin kurulması hususu tartışılmıştır. Son olarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin soruşturma organları ve basın mensuplarının şüphelinin suçsuzluk karinesini ihlal ettiklerine hükmettiği kararlarına yer verilmiştir.