Avrupa Birliği Hukukunda Azınlık Hakları

Avrupa Birliği hukukunda azınlık haklarının işleniş biçimini ortaya koymayı amaçlayan kitapta, gerek mevzuat gerekse uygulama cephesinden bakış açısı oluşturulmak istenmiştir. Bir dönem Türkiye ile Avrupa Birliği ilişkilerinde başat gündem maddesini oluşturan azınlık haklarına ilişkin Türkçe yayınların sayısı oldukça sınırlıdır. Mevcut yayınların da büyük bölümü hukuk dışındaki disiplinlerin uzmanları tarafından hazırlanmıştır. Kanımızca bir ülkedeki yasama çalışmalarına konu olan ya da ileri zamanlarda konu olabilecek olan hususlarda mutlaka hukuksal boyuta da yer verilmelidir. Hukuksal boyutuyla azınlık sorunlarını ele almak gereksiniminin devamlılık gösterdiği düşüncesiyle kitabı hazırladık. Ayrıca azınlık hakları sorunlarını değerlendirmek yönünden güçlü bir bakış açısı kazanmada, temelde Birlik hukukundaki düzenlemeleri ve adaylık sürecini yaşamış olan yeni üye ülkelerdeki azınlıkların durumunu yakından tanımanın da önemli bir katkısı olacağı kanaatini taşımaktayız. İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM ULUSLARARASI HUKUKTA AZINLIK HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ 1.1. AZINLIK KAVRAMININ ORTAYA ÇIKIŞI... 1.2. AZINLIK TÜRLERİNİN TARİHSEL SÜREÇTE GELİŞİMİ 1.2.1. Dinsel Azınlıkların Ortaya Çıkış Süreci. 1.2.2. Etnik ve Ulusal Azınlık Haklarının Ortaya Çıkışı 1.2.3. Dilsel ve Kültürel Azınlık Haklarının Ortaya Çıkışı 1.3. ULUSLARARASI HUKUKTA AZINLIKLARIN TANIMLANMASI 1.3.1. Tarihsel Süreçte Azınlık Tanımı Üzerine Yapılan Çalışmalar. 1.3.2. Azınlık Olmanın Unsurları 1.3.2.1. Azınlıkların Objektif Unsurları 1.3.2.2. Azınlıkların Sübjektif Unsurları 1.3.3. Azınlıklara Tanınan Haklar 1.3.4. Azınlık Haklarının Sınırları 1.3.5. Azınlık Hakları ile Self Determinasyon İlişkisi. 1.3.6. Azınlık Haklarında Bireysel – Kolektif Hak Ayrımı1 1.4. AVRUPA BİRLİĞİ ÖNCESİ DÖNEMDE AVRUPA’DA AZINLIK HAKLARININ KORUNMASI 1.4.1. Milletler Cemiyeti Döneminde Azınlık Hakları 1.4.1.1.Milletler Cemiyeti Azınlık Hakları Rejiminin Özellikleri 1.4.1.2. Milletler Cemiyeti Azınlık Rejiminde Yaşanan Sorunlar1 1.4.2. Soğuk Savaş Başlangıcında Azınlık Hakları: Azınlıkların Korunmasından Eşitliğin Korunmasına İKİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ BİRİNCİL HUKUKUNDA (KURUCU ANTLAŞMALARDA) AZINLIK HAKLARI 2.1. PARİS VE ROMA ANTLAŞMALARINDA İNSAN HAKLARI 2.2. AVRUPA TEK SENEDİNDE İNSAN HAKLARI 2.3. MAASTRİCHT ANTLAŞMASINDA AZINLIK HAKLARI 2.3.1. Maastricht Antlaşması’nda "F” Maddesi 2.3.2. Maastriht Antlaşması 126. ve 128. Madde 2.4. AMSTERDAM ANTLAŞMASI’NDA AZINLIK HAKLARI 2.4.1. Amsterdam Antlaşması’nda 6. Madde 2.4.2. Amsterdam Antlaşması’nda 13. Madde 2.5. NICE ANTLAŞMASI VE AVRUPA BİRLİĞİ TEMEL HAKLAR ŞARTINDA AZINLIK HAKLARI 2.5.1. Nice Antlaşması’nda Azınlık Hakları 2.5.2. Temel Haklar Şartı’nda Azınlık Hakları 2.6. LİZBON ANLAŞMASI YÖNÜNDEN AZINLIK HAKLARI 2.6.1. 2004 AB Anayasa Antlaşması ve Azınlıklar.... 2.6.2. Lizbon Antlaşması’nda Azınlık Yaklaşımı 2.6.2.1. Lizbon Antlaşması’nda 2. Madde.. 2.6.2.2. Lizbon Antlaşması’nda 7. Madde 2.6.2.3. Lizbon ve Temel Haklar Şartı... 2.6.2.4. Avrupa Birliği’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Katılımının Azınlık Hakları Yaklaşımına Muhtemel Etkisi 2.6.2.4.1. Tarihsel Süreçte AB Adalet Divanı ile AİHM İlişkisi. 2.6.2.4.2. Lizbon Antlaşması Hükümlerine göre Katılım Meselesi. 2.6.2.4.3. AB’nin AİHS’ye Katılımın İnsan Hakları Yargısı Bakımından Doğuracağı Sonuçlara İlişkin Görüşler... ÜÇÜNCÜ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ İKİNCİL HUKUKUNDA AZINLIK HAKLARI 3.1. AVRUPA PARLAMENTOSU KARARLARINDA AZINLIK HAKLARI 3.1.2. Avrupa Parlamentosu’nun, Münhasıran Azınlık Haklarının Korunmasına İlişkin Kararları 3.1.3. Avrupa Parlamentosunun, Azınlık Haklarına da Değinen Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması Konusundaki Diğer Kararları. 3.2. AVRUPA KOMİSYONU ÇALIŞMALARINDA AZINLIK HAKLARI 3.2.1. Avrupa Komisyonu Gündem 2000 Raporu..... 3.2.2. Avrupa Komisyonu İlerleme Raporlarında Azınlık Hakları. 3.3. AVRUPA BİRLİĞİ KONSEYİ KARARLARINDA AZINLIK HAKLARI.. 3.3.1. Avrupa Konseyi Yaklaşımında Kopenhag Kriterleri 3.3.2. Irk ve Etnik Kökene Bakılmaksızın İnsanlara Eşit Muamele İlkesinin Uygulanmasına Dair Konsey Yönergesi 3.3.3. İstihdam ve Meslekte Eşit Muamele için Genel Çerçeve Oluşturan Konsey Yönergesi 3.4. AVRUPA TOPLULUKLARI ADALET DİVANI VE AZINLIK HAKLARI.. 224 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ’NİN REFERANS ALDIĞI ULUSLARARASI MEVZUATTA AZINLIK HAKLARI 4.1. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER BÜNYESİNDEKİ DÜZENLEMELER 4.1.1. 1966 İnsan Hakları Sözleşmeleri ( İkiz Sözleşmeler)... 4.1.1.1. Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi.... 4.1.1.2. Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi. 4.1.2. Her Tür Irk Ayrımcılığının Tasfiye Edilmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme 4.1.3. Ulusal ya da Etnik, Dinsel ve Dilsel Azınlıklara Mensup Kişilerin Haklarına ilişkin Bildirge... 4.2. AVRUPA GÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI BÜNYESİNDEKİ DÜZENLEMELER 4.2.1. Helsinki Nihai Senedi. 4.2.2. Viyana İzleme Toplantısı Sonuç Bildirisi (1989) 4.2.3. Kopenhag İnsani Boyut Konferansı Belgesi 4.2.4. Yeni Avrupa İçin Paris Şartı.. 4.2.5. 1991 Cenevre Uzmanlar Toplantısı Raporu ve Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiserliği 4.2.5.1. Cenevre Uzmanlar Toplantısı Raporu. 4.2.5.2. Ulusal Azınlıklar Yüksek Komiserliği... 4.3. AVRUPA KONSEYİ BÜNYESİNDE AZINLIK HAKLARI MEVZUATI 4.3.1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve AİHM Yargısında Azınlık Hakları.... 4.3.2. Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesi 4.3.3. Bölgesel Diller veya Azınlık Dilleri Avrupa Şartı 4.3.4. Venedik Komisyonu Çalışmaları BEŞİNCİ BÖLÜM AVRUPA BİRLİĞİ’NİN DIŞ İLİŞKİLERİNDE AZINLIKLARIN KORUNMASI 5.1. AB’NİN ÜÇÜNCÜ ÜLKELERLE İLİŞKİLERİNDE AZINLIK HAKLARI.. 5.1.1. AB’nin Üçüncü Ülkelerle İmzaladığı Antlaşmalarda Bir Şart Olarak Çeşitli İnsan ve Azınlık Hakları. Hükümlerine Yer Verilmesi 5.1.2. Badinter Komitesi Çalışmalarında Azınlık Hakları..... 5.1.3. İstikrar Paktı Çerçevesinde Azınlık Hakları 5.2. AB’NİN ADAY ÜLKELERLE İLİŞKİLERİNDE AZINLIK HAKLARINA YER VERİLMESİ: KOPENHAG KRİTERLERİ 5.3. AB ÜYE ÜLKELERİNİN ULUSAL HUKUKUNDAKİ AZINLIK YAKLAŞIMI İLE AB’NİN DIŞ İLİŞKİLERİN- DEKİ AZINLIK YAKLAŞIMININ KARŞILAŞTIRILMASI 5.3.1. AB Üyesi Ülkelerin Ulusal Hukukunda Azınlık Hakları. 5.3.2. AB’nin Aday Ülkelere Yönelik Azınlık Yaklaşımı ile . Üye Ülkelerin Azınlık Yaklaşımı Arasındaki Çelişkiler SONUÇ .. KAYNAKÇA