Fikri Mülkiyet Haklarının Uluslararası Yatırım Tahkimine Konu Olması

ISBN: 9789750277955 — 2022 — 1. Print Law Intellectual Property Law

Yatırım anlaşmaları, yabancı yatırımcılara uluslararası yatırım tahkimine doğrudan başvuru hakkı vermek suretiyle kapsamlı bir koruma sağlamaktadır. Fikri mülkiyet hakları, bir yatırım türü olarak yatırım anlaşmalarına dâhil olmuştur. Bunun sonucu olarak yabancı yatırımcı olarak kabul edilen fikri mülkiyet hak sahipleri, yatırım anlaşmasının ihlali olarak değerlendirilebilecek iç hukuk uygulamalarına karşı uluslararası yatırım tahkimine başvurma hakkı elde etmiştir. Fikri mülkiyet haklarının uluslararası yatırım anlaşmaları ile yatırım kapsamına dâhil edilmesi, fikri mülkiyet ile ilişkili yatırım uyuşmazlıklarına yeni bir biçim kazandırmıştır. Son yıllarda, fikri mülkiyete ilişkin muhtelif talepler uluslararası yatırım tahkimine konu edilmiştir. Bu çalışma ile fikri mülkiyet haklarının yatırım olarak kabul edilmesi, bilhassa fikri mülkiyet iddialarının uluslararası yatırım tahkimi önüne getirilmesi eleştirel bir biçimde tartışılmıştır. Birinci bölümde fikri mülkiyet hakları, uluslararası yatırım hukuku ve tahkim ilişkisine genel bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde, yabancı yatırım olarak fikri mülkiyet hakları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, fikri mülkiyet hukuku uluslararası yatırım koruma standartları çerçevesinde tartışılmıştır. Dördüncü bölümde, Philip Morris v Uruguay ile Eli Lilly v Kanada davaları ayrıntılı olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Beşinci bölümde fikri mülkiyet haklarının uluslararası yatırım tahkimi aracılığı ile uygulanmasının etkileri üzerinde durulmuş; altıncı bölümde ise muhtemel sorunlara ilişkin çözüm önerilerine yer verilmiştir.